5. આલ્બર્ટ બાંડુરા નો બોબો ડોલનો પ્રયોગ

                   આલ્બર્ટ બાંડુરા નો બોબો ડોલનો પ્રયોગ મનોવિજ્ઞાનમાં ખૂબ જાણીતો છે.તેમણે આ પ્રયોગ 1961થી 1963ની વચ્ચે કર્યો હતો. આ પ્રયોગ કરવા માટે તેઓએ એક ફિલ્મ બનાવી હતી. આ ફિલ્મમાં તેમણે દર્શાવ્યું હતું કે એક મહિલા એક ઢીંગલીને જોર જોરથી મારે છે અને આક્રમક શબ્દોનો ઉપયોગ કરીને બરાડા પાડે છે.આ ફિલ્મ બાળકોના એક જૂથને દર્શાવવામાં આવે છે. આમાં દર્શાવવામાં આવેલ ઢીંગલીનું નામ બોબો ડોલ છે. 

                  ત્યારબાદ બાળકોને એવા ઓરડામાં મૂકવામાં આવે છે જેમાં પહેલાથી જ બોબડોલ મૂકવામાં આવેલ હોય છે. બાળકો ઓરડામાં જતા જ ફિલ્મમાં મહિલાએ ઉચારેલા આક્રમક શબ્દનો ઉપયોગ કરીને બોબોડોલ ને મારવા લાગે છે. આ પ્રયોગ દ્વારા બાંડુરા સાબિત કરે છે કે બાળકોનું વર્તન દર વખતે તેમના વર્તનના બદલામાં મળતા પ્રબલન(reinforcement) પર જ આધારિત હોતું નથી. આ પ્રયોગમાં ફિલ્મમાં મહિલાને કે હકીકતમાં બાળકોને કોઈ પ્રબલન પૂરું પાડવામાં આવતું નથી તેમ છતાં બાળકો મહિલાના વર્તનનું પુનરાવર્તન કરે છે. બાળકોનું આ વર્તન પ્રબલનને કારણે નહીં પરંતુ અવલોકન(Observation)ને કારણે હોય છે.બાંડુરા આ પ્રકારના અધ્યયનને અવલોકનાત્મક અધ્યયન અથવા સામાજિક અધ્યયન કે જેને સોશિયલ લર્નિંગ તરીકે ઓળખાવે છે.